uk
uk
uk Українська
uk Українська

piecza zastępcza –
Daj Przyszłość

piecza zastępcza w Gdańsku plakat

CZYM JEST
PIECZA ZASTĘPCZA?

Dowiedz się,
co to jest piecza zastępcza?

Piecza zastępcza to wsparcie i opieka zapewniana dzieciom, gdy ich rodzice nie są w stanie im jej dostarczyć.

Dziecko może trafić do pieczy zastępczej na kilka sposobów. Decyzję o umieszczeniu dziecka w pieczy zastępczej podejmuje sąd. Zdarza się tak, że dziecko znajduje się w sytuacji zagrożenia, wtedy policja lub straż graniczna, może doprowadzić je do pieczy zastępczej.

Istnieje też możliwość złożenia wniosku, który inicjuje pieczę zastępczą. Taki wniosek mogą złożyć rodzice dziecka, samo dziecko lub inna osoba zainteresowana. Wniosek jest też stosowany w odpowiednich przypadkach, zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.

Istnieją dwie główne formy pieczy zastępczej: instytucjonalna i rodzinna.

Piecza instytucjonalna to placówka opiekuńczo-wychowawcza, w której dziecko otrzymuje opiekę od profesjonalnych pracowników.
Rodzinna piecza zastępcza to rodzina, która zapewnia dziecku miłość, wsparcie i bezpieczeństwo, zajmuje się jego wychowaniem i otacza je opieką.

Mamy 4 główne rodzaje rodzinnej pieczy zastępczej. Gdy rodzica zastępczego łączą z dzieckiem bliskie rodzinne więzi (np. dziadkowie), mamy do czynienia z rodziną zastępczą spokrewnioną. Pozostałe rodzaje to rodzina zastępcza niezawodowa, rodzina zastępcza zawodowa i rodzinny dom dziecka.

Celem pieczy zastępczej jest zapewnienie dzieciom bezpiecznego i kochającego środowiska. Miejsca, w którym mogą się rozwijać, pomimo trudności, jakie napotkały w swoim życiu rodzinnym. To system, który stawia dobro dziecka i jego potrzeby na pierwszym miejscu.

KIM JEST
RODZIC ZASTĘPCZY?

Kto może pełnić rodzinną pieczę zastępczą?

Rodziny zastępcze są różne. Rodzicami zastępczymi mogą zostać osoby przebywające w Polsce, będące w związku małżeńskim lub single. Jeśli chcesz zostać rodzicem zastępczym, ważne jest, żebyś zobowiązał się do należytego sprawowania tej funkcji. Jako rodzic zastępczy musisz być zdolny do czynności prawnych i do odpowiedniego sprawowania opieki nad dzieckiem. To wymaga zaświadczenia lekarza o twoim stanie zdrowia oraz opinii psychologa.

Czy mogę zostać rodzicem zastępczym?

Rodzic zastępczy ma obowiązek zapewnić dziecku odpowiednie warunki i dbać o jego potrzeby. Jako rodzic zastępczy wspierasz rozwój emocjonalny, fizyczny i społeczny dziecka, dbasz o jego edukację i organizację czasu wolnego.

Możesz zostać rodzicem zastępczym nawet jeśli masz obowiązek alimentacyjny, ale musisz go wypełniać. Nie możesz zostać rodzicem zastępczym, jeśli pozbawiono cię władzy rodzicielskiej lub masz ją ograniczoną albo zawieszoną.

Rodzic zastępczy to osoba, która ma w sobie miłość, odwagę i siłę, by zapewnić dom dzieciom, których rodzice nie są w stanie tego zrobić.

Chcesz o coś zapytać? Chętnie odpowiemy na Twoje pytania.

Zadzwoń

Jak wygląda proces ubiegania się o bycie rodzicem zastępczym?

1

Składasz wnioski do MOPR – łącznie są to 3 dokumenty. Ich wypełnienie trwa 20 minut. POBIERZ WNIOSKI poniżej.

Druk oświadczenia
Wniosek zgłoszeniowy na badania psychologiczne
Wniosek o objęcie szkoleniem

2

Bierzesz udział w badaniu psychologicznym. Badanie trwa 4 godziny i składa się z rozmowy z psychologiem oraz testów.

3

Zebrane zostają niezbędne dokumenty i przeprowadzana jest wizyta w Twoim miejscu zamieszkania, która trwa ok. 3 godziny.

4

Zostajesz zakwalifikowany i bierzesz udział w 3-miesięcznym szkoleniu ( spotkania raz w tygodniu w godzinach popołudniowych). To teraz, razem z trenerami podejmiesz decyzję o dalszej współpracy.

5

Otrzymujesz świadectwo ukończenia szkolenia.

6

Występujesz o wydanie zaświadczenia kwalifikacyjnego do MOPR w Gdańsku. Komisja kwalifikacyjna w przeciągu 7 dni wydaje zaświadczenie kwalifikacyjne.

7

Na podstawie zaświadczenia, zostajesz rodzicem zastępczym, otaczasz dziecko opieką i dajesz mu przyszłość.

POMOC
I WSPARCIE

Wsparcie dla rodzin zastępczych
i rodzinnych domów dziecka

Wsparcia rodzicom zastępczym udziela koordynator rodzinnej pieczy zastępczej. To osoba, która utrzymuje stały kontakt z opiekunami. Odwiedza ich w miejscu zamieszkania i doradza w kwestiach związanych z wychowaniem dzieci. W Gdańsku rodzina zastępcza otrzymuje także pomoc psychologa.

Na jakie wsparcie mogę liczyć jako rodzic zastępczy?

Rodzic zastępczy ma wsparcie szkoleniowe. Począwszy od szkolenia dla kandydatów po szkolenia z zakresu podnoszenia kompetencji wychowawczych, pracy z dziećmi dotkniętymi niepełnosprawnościami, FASD czy zaburzeniami emocjonalnymi. Istnieje także możliwość zapisania się na szkolenia we własnym zakresie, np. poprzez różnego rodzaju fundacje.           

Rodzic zastępczy otrzymuje wsparcie finansowe. Każdemu dziecku, które znajduje się w pieczy zastępczej przysługuje świadczenie na pokrycie kosztów jego utrzymania. Dodatkowo rodzic zastępczy może otrzymać wsparcie finansowe w związku z rozpoczęciem roku szkolnego.

Kolejny rodzaj wsparcia dla rodziców zastępczych to pomoc fakultatywna. Obejmuje ona dofinansowanie wypoczynku poza miejscem zamieszkania, wydatków związanych z potrzebami dziecka i zdarzeniami losowymi. Rodzic zastępczy może także korzystać ze wsparcia rodziny pomocowej. Podczas urlopu, szkolenia, na wypadek pobytu w szpitalu czy zdarzenia losowego rodzina pomocowa może zająć się dzieckiem.

Dzieciom znajdującym się w rodzinie zastępczej wraz z osiągnięciem pełnoletności przysługują także świadczenia ułatwiające start w życie i dalszą edukację.

Wsparcie finansowe rodziny zastępczej – czytaj więcej

Chcesz o coś zapytać? Chętnie odpowiemy na Twoje pytania.

Zadzwoń

PRAWDZIWE
HISTORIE

Prawdziwe historie rodzin,
które znalazły w sobie siłę

Troski i radości pieczy zastępczej

W audycji „Manufaktura Reportażu” opowiedzieliśmy o jednej z gdańskich rodzin. To dość nietypowa familia, bo bardzo duża. Wyjątkowe małżeństwo opiekuje się dziećmi, ale nie tylko swoimi – od czterech lat oficjalnie funkcjonują jako rodzina zastępcza.


Czytaj więcej

Łzy i ciepłe słowa w Ratuszu Głównego Miasta

W naszym mieście funkcjonują obecnie 364 rodziny zastępcze, w tym 15 rodzinnych domów dziecka. Przebywa w nich łącznie 610 gdańskich dzieci. 30 maja obchodzony jest Dzień Rodzicielstwa Zastępczego. Z tej okazji rodzice zastępczy spotkali się w Gdańsku, by wspólnie świętować.

Czytaj więcej

FAQ

Odpowiedzi na najczęstsze
pytania przyszłych opiekunów

Sprawdzimy to! Dla kandydatów przygotowaliśmy badanie psychologiczne. Badanie składa się z kwestionariusza i rozmowy z psychologiem. W oparciu o wyniki testów otrzymasz opinię psychologiczną.

Jako rodzic zastępczy masz wpływ na tę decyzję. Przed jej podjęciem powinieneś uwzględnić swoje możliwości i zapoznać się z dokumentacją dziecka.

Nie istnieje minimalna kwota dochodów, jakie musisz mieć, aby zostać rodzicem zastępczym. Ważne jest, żebyś miał stałe źródło dochodów, wystarczające na utrzymanie.

Tak, możesz zostać rodzicem zastępczym. Nie ma żadnych przeciwwskazań.

Na początku masz zagwarantowane szkolenie dla kandydatów na niezawodową rodzinę zastępczą. Po przyjęciu dziecka, masz wsparcie Koordynatora Pieczy Zastępczej. Jest to osoba, utrzymująca z Tobą stały kontakt, która odwiedza Cię w miejscu zamieszkania i doradza w kwestiach związanych z wychowaniem i zapewnieniem dziecku niezbędnego wsparcia. W Gdańsku otrzymujesz także pomoc psychologa. Masz możliwość udziału w superwizjach, grupowych z innymi rodzicami i indywidualnych, są to spotkania z wykwalifikowanym specjalistą. Możesz też korzystać z bogatej oferty szkoleń z zakresu podnoszenia kompetencji wychowawczych, pracy z dziećmi dotkniętymi niepełnosprawnościami, FASD czy zaburzeniami emocjonalnymi. O szkolenia możesz zapytać swojego Koordynatora Pieczy Zastępczej lub Organizatora Pieczy Zastępczej. Możesz również zapisać się na szkolenia we własnym zakresie, np. poprzez różnego rodzaju fundacje.

Powinieneś zapewnić dziecku miejsce do nauki i wypoczynku. Pokój ma być urządzony adekwatnie do wieku i sytuacji zdrowotnej dziecka. Wspiera Cię w tym Organizator Pieczy Zastępczej, partycypując w kosztach wynajmu lokalu z wolnego rynku.

Bardzo ważnym aspektem jest odpowiednie przygotowanie Cię do bycia rodzicem zastępczym. Na każdym etapie tego procesu możesz wycofać się ze swojej wstępnej decyzji. Jeżeli zrezygnujesz z pełnienia funkcji rodzica zastępczego, dziecko zostanie umieszczone w innej rodzinie zastępczej lub placówce.

Jeśli nie możesz opiekować się dzieckiem, powinieneś zgłosić ten fakt swojemu Koordynatorowi Pieczy Zastępczej. W takich sytuacjach opieką nad dzieckiem zajmuje się rodzina pomocowa, na stałe lub na dany okres czasu np. na wypadek Twojej wizyty w szpitalu. Dziecko wraca pod Twoją opiekę, gdy jesteś ponownie w stanie się nim zająć.

Możesz zmienić szkołę dziecka, jeśli zachodzi ku temu uzasadniona potrzeba lub z uwagi na jego dobro.

Tak, możecie razem wyjechać na wakacje. Jako zawodowy rodzic zastępczy masz też prawo do 30-dniowego urlopu, bez dziecka. Opiekę nad dzieckiem przejmuje wtedy rodzina pomocowa.

W rodzinie zastępczej dziecko przebywa na czas trwania kryzysu w rodzinie biologicznej i może mieć z nią kontakt. W rodzinie adopcyjnej, ulega zmianie status prawny dziecka, rodzicami stają się osoby przysposabiające. Dziecko w tym przypadku nie ma kontaktu ze swoją biologiczną rodziną i w świetle prawa staje się dzieckiem swoich adopcyjnych rodziców.

Jako rodzic zastępczy, masz wobec dziecka takie same obowiązki, jak rodzice biologiczni. Powinieneś zaspokajać codzienne potrzeby dziecka: emocjonalne, materialne, zdrowotne, duchowe i edukacyjne. Wspierać dziecko w rozwoju, wykorzystywaniu potencjału i dawać mu poczucie bezpieczeństwa. Ważne jest, żebyś umożliwił dziecku podtrzymanie relacji z rodziną biologiczną oraz kompensował braki w obszarach takich jak: szkoła, zdrowie czy stan psychiczny.

Co miesiąc otrzymujesz wsparcie finansowe na pokrycie kosztów utrzymania dziecka. Dodatkowo raz w roku możesz otrzymywać dofinansowanie do wypoczynku dziecka poza miejscem zamieszkania, jednorazowe świadczenie na pokrycie kosztów związanych z przyjęciem dziecka do rodziny zastępczej oraz kosztów związanych z wystąpień zdarzeń losowych lub innych zdarzeń mających wpływ na jakość sprawowanej opieki. Jeżeli zdecydujesz się na zawodową formę zastępczą otrzymujesz też miesięczne wynagrodzenie za wykonywaną pracę.

Na dziecko umieszczone w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka, legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, przysługuje Ci dodatek nie niższy niż 227 zł miesięcznie na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania.

Twoja motywacja do rodzicielstwa zastępczego może z czasem przekształcić się w tą adopcyjną, co nie jest zgodne z ideą tworzenia rodzin zastępczych. Jeśli rodzice biologiczni zostaną pozbawieni przez sąd władzy rodzicielskiej, rozpoczyna się proces kwalifikacji dziecka do adopcji. Instytucjami odpowiedzialnymi za ten proces są Ośrodki Adopcyjne. Dlatego, tak ważne jest określenie Twojej motywacji już na samym początku procesu.

Osobie opuszczającej po osiągnięciu pełnoletności rodzinę zastępczą, gdy umieszczenie w pieczy zastępczej nastąpiło na podstawie orzeczenia sądu, przyznaje się pomoc na: kontynuowanie nauki, usamodzielnienie, zagospodarowanie. Udziela jej się pomocy w uzyskaniu: odpowiednich warunków mieszkaniowych i zatrudnienia oraz zapewnia się pomoc prawną i psychologiczną.
W Gdańsku wychowankom udziela się pomocy w wysokości 450 złotych, w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, na zasadach dofinansowania kosztów wynajęcia lokalu na wolnym rynku. Pomoc na kontynuowanie nauki, usamodzielnienie i na zagospodarowanie jest przyznawana osobie usamodzielnianej, która przebywa w pieczy zastępczej przez okres co najmniej: 3 lata (w przypadku osoby usamodzielnianej opuszczającej rodzinę zastępczą spokrewnioną) lub 1 rok (w przypadku osoby usamodzielnianej, opuszczającej rodzinę zastępczą niezawodową, rodzinę zastępczą zawodową, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo-wychowawczą lub regionalną placówkę opiekuńczo-terapeutyczną).

Warunkiem przyznania pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki i na usamodzielnienie jest: złożenie wniosku o przyznanie pomocy, posiadanie zatwierdzonego, indywidualnego programu usamodzielnienia określającego
w szczególności: zakres współdziałania osoby z Opiekunem Usamodzielnienia, sposób uzyskania przez osobę usamodzielnianą wykształcenia lub kwalifikacji zawodowych, pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych oraz w podjęciu przez nią zatrudnienia.

Osoba usamodzielniana, co najmniej rok przed osiągnięciem przez nią pełnoletności wskazuje osobę, która podejmuje się pełnienia funkcji Opiekuna Usamodzielnienia oraz przedstawia pisemną zgodę tej osoby. Jako rodzic zastępczy możesz zostać Opiekunem Usamodzielnienia. Indywidualny program usamodzielnienia jest opracowywany przez osobę usamodzielnianą wspólnie z Opiekunem Usamodzielnienia, co najmniej na miesiąc przed osiągnięciem pełnoletności. Następnie program zatwierdzany jest przez Kierownika Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie.

Wymagania wynikające z ustawy:

Art. 42. 1. Pełnienie funkcji rodziny zastępczej oraz prowadzenie rodzinnego domu dziecka może być powierzone osobom, które:

1) dają rękojmię należytego sprawowania pieczy zastępczej;

2) nie są i nie były pozbawione władzy rodzicielskiej, oraz władza rodzicielska nie jest im ograniczona ani zawieszona;

3) wypełniają obowiązek alimentacyjny – w przypadku gdy taki obowiązek
w stosunku do nich wynika z tytułu egzekucyjnego;

4) nie są ograniczone w zdolności do czynności prawnych;

5) są zdolne do sprawowania właściwej opieki nad dzieckiem, co zostało potwierdzone:

a) zaświadczeniem lekarskim o stanie zdrowia wystawionym przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 października 2017 r. o podstawowej opiece zdrowotnej (Dz. U. z 2020 r. poz. 172), oraz opinią o posiadaniu predyspozycji i motywacji do pełnienia funkcji rodziny zastępczej lub prowadzenia rodzinnego domu dziecka wystawioną przez psychologa, który posiada co najmniej wykształcenie wyższe magisterskie na kierunku psychologia oraz 2-letnie doświadczenie w poradnictwie rodzinnym;

6) przebywają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z tym że w przypadku cudzoziemców ich pobyt jest legalny;

7) zapewnią odpowiednie warunki bytowe i mieszkaniowe umożliwiające dziecku zaspokajanie jego indywidualnych potrzeb, w tym:

a) rozwoju emocjonalnego, fizycznego i społecznego,

b) właściwej edukacji i rozwoju zainteresowań,

c) wypoczynku i organizacji czasu wolnego.

2. Pełnienie funkcji rodziny zastępczej niezawodowej lub zawodowej oraz prowadzenie rodzinnego domu dziecka może być powierzone osobom, które nie były skazane prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo.

3. W przypadku rodziny zastępczej niezawodowej co najmniej jedna osoba tworząca tę rodzinę musi posiadać stałe źródło dochodów.

Zadania dla rodzin zastępczych wynikające z ustawy:

Art. 40. 1. Rodzina zastępcza oraz rodzinny dom dziecka zapewniają dziecku całodobową opiekę i wychowanie, w szczególności:

1) traktują dziecko w sposób sprzyjający poczuciu godności i wartości osobowej;

2) zapewniają dostęp do przysługujących świadczeń zdrowotnych;

3) zapewniają kształcenie, wyrównywanie braków rozwojowych i szkolnych;

4) zapewniają rozwój uzdolnień i zainteresowań;

5) zaspokajają jego potrzeby emocjonalne, bytowe, rozwojowe, społeczne oraz religijne;

6) zapewniają ochronę przed arbitralną lub bezprawną ingerencją w życie prywatne dziecka;

7) umożliwiają kontakt z rodzicami i innymi osobami bliskimi, chyba że sąd postanowi inaczej.

Są to dane z Krajowego Rejestru Karnego, oświadczenia dostępne na stronie internetowej MOPR, zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do sprawowania opieki nad dziećmi, sprawdzenie w rejestrze sprawców przestępstw na tle seksualnym, zaświadczenie
o zatrudnieniu.

Formularz

Skontaktuj się z opiekunem
pieczy zastępczej.

    *pola obowiązkowe

    jesteś
    zainteresowany
    tematem?

    Chętnie odpowiemy
    na Twoje pytania.

    Kontakt

    Wydział Pieczy Zastępczej MOPR
    ul K. Leczkowa 1A, 80-432 Gdańsk
    tel.: (58) 347 82 77
    lub (58) 347 82 78

    Strona stworzona w ramach kampanii społecznej, dzięki współpracy z Fundacją Gdańską, w ramach projektu UNICEF. Przeprowadza działania, które mają zachęcić osoby takie jak Ty do zostania rodzicem zastępczym. Wierzymy, że razem jesteśmy w stanie odmienić życie wszystkich tych dzieci i sprawić, że znów będą czuły się bezpieczne.